
1,7 mld ludzi, czyli co piąty mieszkaniec naszego globu, nie ma dostępu do zdrowej wody, a około 80% wszelkich chorób w krajach rozwijających się ma swe źródło w zakażonej zanieczyszczonej lub skażonej wodzie. W Afryce żyje ok. 850 mln ludzi, z których ok. 300 mln nie ma dostępu do zdrowej i bezpiecznej wody. Amerykanie chcą do 2015 r. zmniejszyć tę liczbę o połowę. Do 2008 r. planują przeznaczyć na ten cel 615 mln dolarów, co w przeliczeniu na jednego mieszkańca daje nieco ponad dwa dolary.
Właściwej kanalizacji i oczyszczania ścieków nie ma aż, co trzeci mieszkaniec naszego globu. 25.000 ludzi codziennie umierają wskutek braku dobrej wody lub chorób będących następstwem picia wody niezdrowej lub zakażonej? Sekretarz Generalny ONZ Kofi Annan ogłosił lata 2005-2015 dekadą wody. Czy to wystarczy? Czy po XX wieku, wieku rozbicia atomu i jego następstw, wieku komputerów i eksploracji kosmosu, nie czas na wiek wody? Jak to jest w Europie w stosunku do sytuacji światowej? Mamy może tylko nieco wyższe wymagania, co do jakości wody wodociągowej. Jak jest obecnie, a jak może będzie w przyszłości? Czyż zbyt często nie patrzymy na poruszane wyżej zagadnienia - przez "rodzime, europejskie okulary"?
Już w 1968 r. Europejska Wspólnota Gospodarcza ogłosiła słynną wówczas, 12-punktową Europejską Kartę Wód. Czasem ma się wrażenie, że uległa ona zapomnieniu, gdyż od jej szumnego ogłoszenia - tak się przynajmniej wydaje - niezbyt wiele się zmieniło. W sensie strategicznym trzeba już teraz przewartościowywać priorytety i stare zasady, formułując nowe, realistyczne i mądre. Woda w postaci i o wzorze H20 występuje tylko w podręcznikach chemii. Wiemy i mówimy obrazowo, że jest to roztwór H20 + X. Woda zawsze występuje w jakimś otoczeniu, przez co nabiera jego cech i właściwości. Owe "X" to składniki zawarte w wodach naturalnych, które tradycyjnie dzielimy na domieszki i zanieczyszczenia. Te pierwsze to składniki swoiste, przynależne z natury do danej wody, wymywane z górotworu takie jak: wapń, magnez, żelazo itp. Te drugie to składniki obce, do niej nie należące, związki organiczne i nieorganiczne, mikroorganizmy, w tym chorobotwórcze, i chciałoby się powiedzieć, "współczesna chemia", czyli to wszystko, co tylko może spływać ze ściekami do wód powierzchniowych. Oczywiście, uzdatnia się wody przeznaczone do celów gospodarczych i przemysłowych, oczyszcza się ścieki, ale wody powierzchniowe zawierają coraz więcej zanieczyszczeń, których nie usuwają klasyczne procesy uzdatniania wód, a które niezmienione przechodzą przez organizmy ludzi i zwierząt, po czym trafiają do ścieków. Na przestrzeni ostatnich 50 lat wiele się zmieniło na lepsze. O ile dawniej zadawalały nas wyniki analiz na poziomie oznaczeń ppm, czyli jedna cząstka na milion, to obecnie taki wynik już nas nie zadawala. Synteza chemiczna bardzo poszła naprzód, odporność związków chemicznych na rozkład chemiczny i biologiczny również. Coraz lepiej poznajemy działanie wielu nowych związków chemicznych na organizmy żywe, w tym także na nas. Dlatego też oczyszczanie wód zanieczyszczonych związkami organicznymi wymaga stosowania bardzo skomplikowanych procesów, chociażby odwróconej osmozy, czy technik membranowych.
Na 100-150 litrów wody zużywanej codziennie przez europejskiego konsumenta zaledwie 2 litry to rzeczywista woda konsumpcyjna, woda, którą wypijamy. Powinna to być woda bez najmniejszych zastrzeżeń sanitarnych i zdrowotnych. Zaś całą resztę wody, owe setki litrów, uzdatnialibyśmy niepotrzebnie i to przy ogromnych, wręcz niewyobrażalnych kosztach. A przecież mamy jeszcze trochę dobrych, niezanieczyszczonych i nieskażonych wód podziemnych, które doskonale nadają się - często bez uzdatniania - do bezpośredniej konsumpcji. Taka jest właśnie opisywana woda podawana mieszkańcom Kielc i terenów Międzygminnego Związku Wodociągów i Kanalizacji. To jest nasze dobro, które winniśmy chronić.
"Nic lepszego nad wodę" - taki napis widnieje na cokole pomnika greckiej bogini Higiei, tronującej w Poznaniu na placu przed budynkiem Biblioteki, Raczyńskich. Czy można bezcenną wodę, ten największy skarb i dar przyrody, określić lepiej, czy po-trzebny jest jeszcze dalszy, bardziej wymowny komentarz?
Jakość wody podawanej do sieci wodociągowej miasta Kielce
| Parametr | Jednostka | Ujęcie | Dopuszczalne stężenie wg norm | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Białogon | Zagnańsk | Dyminy | Studnie awaryjno- wspomagające |
POLSKA* | UE** | ||
| Mętność | NTU | <0,20 | <0,20 | <0,20 | <0,20 | <1,0 | akcept. |
| Barwa | mgPt/dm3 | <5 | <5 | <5 | <5 | <15,0 | akcept. |
| Zapach | - | akcept. | akcept. | akcept. | akcept. | akcept. | akcept. |
| Smak | - | akcept. | akcept. | akcept. | akcept. | akcept. | akcept. |
| Odczyn | - | 7,7 | 7,4 | 7,5 | 7,6 | 6,5-9,5 | 6,5-9,5 |
| Przewodność elektrolityczna właściwa |
µS/cm | 522 | 361 | 528 | 570 | 2500 | 2500 |
| Utlenialność | mgO2/dm3 | 567 | 707 | 800 | 676 | 5000 | 5000 |
| Amoniak | mgNH4/dm3 | 0,04 | 0,02 | <0,07 | 0,03 | 0,5(1,5) | 0,5 |
| Azotyny | mgNO2/dm3 | <0,001 | <0,001 | <0,014 | <0,003 | 0,5 | 0,5 |
| Azotany | mgNO3/dm3 | 21,2 | 17,3 | 23 | 29,57 | 50 | 50 |
| Chlorki | mgCl/dm3 | 29,2 | 15,9 | 34 | 29,3 | 250 | 250 |
| Siarczany | mgSO4/dm3 | 39,1 | 52,5 | 33,5 | 45,1 | 250 | 250 |
| Twardość ogólna |
mgCaCO3/dm3 | 259 | 205 | 320 | 329 | 60-500 | n.n. |
| Fluorki | mgF/dm3 | 0,1 | 0,1 | 0,12 | 0,1 | 1,5 | 1,5 |
| Wapń | mgCa/dm3 | 89,4 | 61,8 | 88,2 | 102,8 | n.n. | n.n. |
| Magnez | mgMg/dm3 | 8,9 | 12,4 | 24,3 | 17,1 | 125 | n.n. |
| Sód | mgNa/dm3 | 10,1 | 5,0 | . | 12,9 | 200 | n.n. |
| Potas | mgK/dm3 | 1,2 | 2,0 | . | 1,7 | n.n. | n.n. |
| Żelazo ogólne | mgFe/dm3 | 0,012 | 0,047 | 0,040 | 0,030 | 0,2 | 0,2 |
| Mangan | mgMn/dm3 | 0,012 | 0,001 | <0,005 | 0,004 | 0,05 | 0,05 |
| Cynk | mgZn/dm3 | 0,18 | 0,14 | 0,16 | 0,097 | n.n. | n.n. |
| Miedź | mgCu/dm3 | 0,0003 | 0,0004 | 0,013 | 0,011 | 2 | 2 |
| Arsen | mgAs/dm3 | <0,0012 | <0,0012 | <0,0012 | <0,0012 | 0,01 | 0,01 |
| Chrom ogólny |
mgCr/dm3 | 0,0004 | 0,0001 | <0,005 | 0,0004 | 0,05 | 0,05 |
| Kadm | mgCd/dm3 | 0,0006 | 0,0001 | <0,0005 | 0,0002 | 0,003 | 0,005 |
| Ołów | mgPb/dm3 | 0,0045 | 0,0018 | <0,01 | 0,0039 | 0,05 | 0,01 |
|
akcept. - akceptowalny; n.n. - nie normowany | |||||||